راهنمای گام به گام آموزش بازاریابی
تقسیم بندی بازار را می توان یکی از موثرترین ابزارها برای تیم بازاریابی کسب و کارهای مختلف به شمار آورد. در واقع به کمک این مفهوم قادر به ایجاد بازار هدف و دست یابی به آن از طریق یک سری استراتژی های مشخص خواهید بود. علاوه بر این، با راحتی بیشتری می توان روند هدف گذاری و همچنین اولویت بندی را انجام داد. از طرفی تقسیم بندی بازار شیوه ای کاملا مقرون به صرفه بوده و موفقیت آن اثبات شده است. جالب است بدانید تقسیم بندی بازار از اواخر دهه ۱۹۰۰ میلادی مورد استفاده قرار گرفته و تا به امروز نیز با استقبال فراوانی مواجه شده است.
تقسیم بندی بازار چیست؟
تقسیم بندی بازار روندی است که طی آن مشتریان بالقوه با توجه به ویژگی های خاص خود در گروه های متفاوتی طبقه بندی می شوند. اعضای هر گروه خصوصیات مشابهی را به اشتراک می گذارند. این افراد معمولا دارای یک و یا چند فاکتور مشترک هستند.
فاکتورهای متعددی وجود دارد که توصیه به بهره برداری هرچه بیشتر از متد تقسیم بندی بازار را توجیه می کنند. یکی از اصلی ترین فاکتورها، قابلیت ایجاد گروه های سفارشی بر اساس نیازهای منحصر به فرد هر مشتری و تامین آنها به بهترین نحو خواهد بود. مفهوم تقسیم بندی بازار اولین بار توسط وندل اسمیت در مقاله “تمایز محصول و تقسیم بندی بازار به عنوان استراتژی های بازاریابی جایگزین” مورد بحث قرار گرفت. امروزه تقسیم بندی بازار اساسا به منظور رفع یکی از مشکلات عمده کسب و کارهای مختلف به میان آمده است و آن نیز چیزی نیست جز “تغییر”. تغییر بیشتر از طریق گروه های شخصی سازی شده در بخش بازاریابی میسر خواهد بود. همانطور که پیش تر هم گفته شد، ایجاد چنین گروه هایی وابسته به اجرای استراتژی های تقسیم بندی بازار است زیرا طبق روش مذکور، می توان در هر بخش به بهترین راهبردهای ارتباطی در راستای رفع نیازهای مربوطه دست یافت.
بیشتر بخوانید: مزایای استفاده از برنامه بازاریابی برای کسب و کارها
اساس تقسیم بندی بازار
تقسیم بندی بر اساس زیرگروه هایی انجام می شود که دارای پایه های مشترک باشند. این پایه های مشترک عموما شامل سن، جنس، فاکتورهای روانشناختی مانند نگرش، علایق و ارزشها خواهند بود. در ادامه به بررسی مختصر هرکدام از فاکتورهای نام برده خواهیم پرداخت.
– جنس: جنس یکی از ساده ترین و در عین حال مهم ترین پایه هایی است که باید در تقسیم بندی بازار به آن توجه کرد. علایق، نیازها و تقاضاهای بانوان با آقایان تفاوت های محسوسی دارند. بدین ترتیب ضروری است که تیم های بازاریابی کسب و کارهای مختلف، از استراتژی های متفاوتی برای برقراری ارتباط با هرکدام از دو دسته مذکور استفاده کنند. این نوع از تقسیم بندی بازار بیشتر در صنعت آرایشی، پوشاک و جواهرات دیده می شود.
– سن: تقسیم بندی بازار بر اساس سن، یکی از بهترین استراتژی های ممکن برای شخصی سازی روند بازاریابی خواهد بود. بسیاری از محصولاتی که امروزه در بازارهای گوناگون تولید شده و به فروش می رسند، برای استفاده توسط تمامی رده های سنی طراحی نشده اند. با این وجود در صورتی که تقسیم بندی بازار طبق رده های سنی متفاوت انجام شود، روند برقراری ارتباط با مشتریان و همچنین افزایش سطح فروش موفقیت بالاتری به همراه خواهد داشت.
– درآمد: درآمد را می توان تحت عنوان قدرت خرید مخاطبان هدف تعریف کرد. همچنین فاکتوری است که بر اساس آن قادر به طبقه بندی محصولات یک کسب و کار به دسته های “ضروری”، “خرید طبق سلیقه و علاقه فرد” و همچنین “لوکس” خواهیم بود. از این رو تیم های بازاریابی اغلب تقسیم بندی ها را بر اساس سه سطح درآمد انجام می دهند. این سه سطح به صورت “گروه پر درآمد”، “گروه با درآمد متوسط” و “گروه کم درآمد” تعریف می شود. البته این طبقه بندی بر اساس نوع محصول، کاربرد آن و حتی محل فعالیت کسب و کار نیز می تواند دستخوش تغییر شود.
بیشتر بخوانید: راهنمای گام به گام ساخت یک برنامه بازاریابی
– محل: فاکتورهای جغرافیایی از جمله محل زندگی مخاطبان، تاثیر مهمی بر روند تصمیم گیری خرید در طیف وسیعی از آنها خواهد داشت. به عنوان مثال تقاضا و میل فردی که در صحرا زندگی می کند برای خرید بستنی بسیار بیشتر از کسی است که در کوهستان به سر می برد!
– شغل: اشتغال درست مانند درآمد، قدرت خرید مخاطبان یک کسب و کار را تحت تاثیر خود قرار می دهد. از طرفی محصولات متنوعی وجود دارد که برای مشاغل خاص طراحی شده اند و مشتریان ویژه خود را دارند.
– کاربرد: کاربرد یک محصول نیز به عنوان یکی از پایه های تقسیم بندی بازار مطرح خواهد بود. برای مثال ممکن است مخاطبان از این نظر در گروه های مختلفی قرار بگیرند. شماری از آنها جز مصرف کنندگان همیشگی محصول مذکور هستند، دسته ای دیگر استفاده متوسطی دارند و عده ای نیز به ندرت با آن سر و کار دارند. علاوه بر این، می توان مشتری را بر اساس سطح آگاهی وی نسبت به محصول مورد نظر نیز تقسیم بندی کرد.
– سبک زندگی: به غیر از فاکتوری های فیزیکی، سبک زندگی نیز در تقسیم بندی بازار اهمیت بالایی خواهد داشت. سبک زندگی خود شامل عناصر متعددی می شود که از جمله مهم ترین آنها می توان به وضعیت تاهل، علایق، سرگرمی ها، دین، ارزشها و یا فاکتورهای روانشناختی دیگر اشاره کرد. تمامی این موارد بر جنبه های متفاوت زندگی یک فرد و روند تصمیم گیری وی تاثیر خواهند داشت.
پیشنهاد نویسنده: میکروتارگتینگ چیست و چه نقشی در دنیای بازاریابی دارد؟